Hayran, RukiyeBaylan, NesibeIşık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı2019-09-262019-09-262019-05-20Baylan, N. (2019). Çocukluk çağı travmalarının somatizasyon ile ilişkisinde aleksitiminin aracı rolü. İstanbul: Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.https://hdl.handle.net/11729/2169Text in Turkish ; Abstract: Turkish and EnglishIncludes bibliographical references (leaves 88-106)xv, 118 leavesAmaç: Bu araştırma çocukluk çağı travmalarının somatizasyon ile ilişkisinde aleksitiminin aracı rolünün olup olmadığını incelemek için gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Araştırmaya İstanbul ve Bursa illerinde yaşayan 20-49 yaş grubundaki 361 birey katılmıştır. Araştırmada katılımcıların sosyodemografik bilgilerine ulaşmak için “Kişisel Bilgi Formu’’, çocukluk dönemindeki travmatik yaşantıları ölçmek için “Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ)’’, aleksitimiyi ölçmek için “Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20)’’, somatik belirti düzeylerini ölçmek için “Belirti Tarama Ölçeği (SCL-90-R)’’ uygulanmıştır. Sonuçlar SPSS programı ile analiz edilmiş ve veriler bağımsız t-test, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve mediatör analizleriyle elde edilmiştir. Bulgular: Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki bulunmuştur. Aynı şekilde çocukluk çağı travmaları ile aleksitimi arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki tespit edilmiştir. Somatizasyon ile aleksitimi arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişkinin olduğu sonucuna varılmıştır. Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitiminin kısmi aracılık rolü olduğu saptanmış ve hipotezimiz desteklenmiştir. Çocukluk çağı travmaları ile sosyodemografik değişkenler arasındaki ilişkiye bakıldığında; katılımcıların gelir seviyesinin, anne/baba evlilik durumunun ve babanın eğitim durumunun çocukluk çağı travmaları ile anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Anne babası boşanmış veya ayrı olanlarda, düşük gelir seviyesine sahip olanlarda ayrıca babasının eğitim seviyesi düşük olan katılımcılarda çocukluk çağı travma düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Buna karşılık cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, anne/baba kaybı, annenin eğitim durumu, çocuklukta büyünülen yer ve yetişkinlik yaşamının büyük çoğunluğunun geçtiği yer ile çocukluk çağı travmaları arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı saptanmıştır. Somatizasyon ile sosyodemografik değişkenlere bakıldığında ise somatizasyon ile cinsiyet ve babanın eğitim seviyesi arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Kadınların ve babasının eğitim seviyesi düşük olan katılımcıların diğerlerine göre somatizasyon değerlerinin daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Bakılmış olan diğer sosyodemografik değişkenler ile somatizasyon arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Aleksitimi ile sosyodemografik değişkenlere bakıldığında aleksitiminin sadece yaş ile anlamlı bir ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Artan yaş ile birlikte aleksitimi seviyesinin düşüş gösterdiği görülmüştür. Sonuç: Çocukluk çağı travmaları arttıkça somatizasyon düzeyinin arttığı görülmüştür. Aynı zamanda çocukluk çağı travmaları arttıkça aleksitimi düzeyleri de artmaktadır. Özetle, çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitiminin kısmi aracı rol oynadığı belirlenmiştir.Objective: The aim of this study is to investigate whether or not there is a mediator role of alexithymia on the relationship of childhood traumas and somatization symptoms. Method: The study included 361 individuals aged from 20-49 years old living in the provinces of Istanbul and Bursa. The Sociodemographic Information Form, Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-28), Toronto Alexithymia Scale (TAS-20) and Symptom CheckList -90 (SCL-90-R) were applied to the person who volunteered to participate in this study. The results were analyzed by the SPSS program and the data were obtained by independent sample t-test, one-way analysis of variance, correlation and mediator analysis. Results: In the findings of the study, a weak positive correlation between somatization and childhood traumas were found. Similarly, a positive correlation was found between childhood trauma and alexithymia. It was concluded that there is a moderate positive relationship between somatization and alexithymia. We found that alexithymia has a partial mediation role in the relationship between childhood trauma and somatization and our hypothesis has been encouraged. When childhood traumas and sociodemographic variables are examined; ıt was determined that the income level of the participants, the marriage status of the parents and the educational status of the father had a significant relationship with childhood traumas. It was observed that childhood trauma levels were higher in parents whose divorced or separated parents, those with low-income levels and education. On the other hand, gender, age, marital status, educational status, loss of mother/father, education level of the mother, place of childhood and adulthood life were not found to be significant. When somatization and sociodemographic variables are examined; somatization has been found to have a significant relationship between gender and father's education level. It was concluded that the somatization values of the women and their fathers are lower than the others. It was observed that there was no significant difference between somatization and other sociodemographic variables. Alexithymia and sociodemographic variables are examined; alexithymia has been found to have a meaningful relationship only with age. With increasing age, alexithymia level decreased. Conclusion: In the study, it was seen that somatization level increased when childhood traumas increased. At the same time, alexithymia levels increase with increasing childhood trauma. In summary, alexithymia has a partial mediator role in the relationship between childhood trauma and somatization.GİRİŞAraştırmanın Amacı ve ÖnemiAraştırmanın HipotezleriAraştırmanın Alt SorularıSınırlılıklarSayıltılarAnahtar Terimlerin TanımıTRAVMATravmanın TanımıTravmanın Yaygınlığı ve SıklığıTravmanın SonuçlarıÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMALARIÇocukluk Çağı Travmalarının Tanımı ve BelirtileriÇocukluk Çağı Travmalarının Yaygınlığı ve SıklığıÇocukluk Çağı Travmalarına Neden Olabilecek Risk Faktörleri ve Koruyucu FaktörlerÇocukluk Çağı Travmalarına Neden Olabilecek Aile ve Ebeveyn ÖzellikleriÇocukluk Çağı Travmalarına Neden Olabilecek Çocuğa Ait ÖzelliklerÇocukluk Çağı Travmalarının SonuçlarıÇocukluk Çağı Travmaları TürleriÇocukluk Çağı İstismarlarıFiziksel İstismarFiziksel İstismarın Tanımı ve BelirtileriFiziksel İstismarın Yaygınlığı ve SıklığıFiziksel İstismara Neden Olabilecek Risk FaktörleriFiziksel İstismarın SonuçlarıDuygusal İstismarDuygusal İstismarın Tanımı ve BelirtileriDuygusal İstismarın Yaygınlığı ve SıklığıDuygusal İstismara Neden Olabilecek Risk FaktörleriDuygusal İstismarın SonuçlarıCinsel İstismarCinsel İstismarın Tanımı ve BelirtileriCinsel İstismarın Yaygınlığı ve SıklığıCinsel İstismara Neden Olabilecek Risk FaktörleriCinsel İstismarın SonuçlarıÇocukluk Çağı İhmalleriFiziksel İhmalFiziksel İhmalin Tanımı ve BelirtileriFiziksel İhmalin Yaygınlığı ve SıklığıDuygusal İhmalDuygusal İhmalin Tanımı ve BelirtileriSOMATİZASYONBedensel belirti bozuklukları ve ilişkili bozukluklarSomatizasyonun Tanımı ve BelirtileriSomatizasyonun EpidemiyolojiSomatizasyonun EtiyolojisiSomatizasyona Eşlik Eden DurumlarSomatizasyonun Kuramsal ÇerçevesiÇocukluk Çağı Travması ile Somatizasyon Arasındaki İlişkiALEKSİTİMİTanımı ve BelirtileriAleksitiminin Alt TürleriAleksitiminin EpidemiyolojisiAleksitiminin Etiyolojisi ve Kuramsal ÇerçevesiAleksitimi ile Somatizasyon Arasındaki İlişkiÇocukluk Çağı Travmaları ile Aleksitimi Arasındaki İlişkiÇocukluk Çağı Travmaları, Somatizasyon ve Aleksitimi Arasındaki İlişkiYÖNTEMÖrneklemVeri Toplama AraçlarıBilgilendirilmiş Gönüllü Olur FormuKişisel Bilgi FormuÇocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (ÇÇTÖ)Toronto Aleksitimi Ölçeği ( TAÖ–20)Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R)Veri Toplama SüreciAraştırmanın Deseniİstatiksel AnaliziBULGULARKatılımcılara Ait Sosyodemografik ÖzelliklerÖlçeklerden Alınan Minimum, Maksimum, Ortalama ve Standart Sapma DeğerleriÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Cinsiyet İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Yaş İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Medeni Durum İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Eğitim Durumu İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Çocuklukta Büyüdüğü Yer İle İlişkisine YönelikBulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Yetişkinlik Yaşamının Büyük Çoğunluğunun Geçtiği Yer İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Anne ve Baba Kaybı İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Anne/Babanın Evlilik Durumu İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Annenin Eğitim Durumu İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Babanın Eğitim Durumu İle İlişkisine Yönelik BulgularÇocukluk Çağı Travmaları, Aleksitimi ve Somatizasyon Düzeylerinin Gelir İle İlişkisine Yönelik BulgularÖlçeklerden ve Ölçeklerin Alt Boyutlarından Alınan Puanlara İlişkin Korelasyon SonuçlarıÇocukluk Çağı Travmaları İle Somatizasyon Arasındaki İlişkide Aleksitiminin Aracı RolüTARTIŞMAAraştırmanın Sınırlılıkları ve Gelecek Araştırmalar İçin Önerilertrinfo:eu-repo/semantics/openAccessAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United StatesAleksitimiÇocukluk çağı travmalarıİhmalİstismarSomatizasyonAbuseAlexithymiaChildhood traumasNeglectSomatizationRC552.S66 B39 2019Somatoform disorders.Somatization disorder.Child psychology.Master Thesis