Kişilerarası döngüsel modelin ebeveynleşme ve evlilik uyumu arasındaki ilişkide aracı etkisinin değerlendirilmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0003-2792-5057
dc.authorid0000-0003-2792-5057en_US
dc.contributor.advisorAkçinar, Bernaen_US
dc.contributor.authorYola Çetin, İremen_US
dc.contributor.otherIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Doktora Programıen_US
dc.date.accessioned2023-09-01T09:23:02Z
dc.date.available2023-09-01T09:23:02Z
dc.date.issued2023-04-04
dc.departmentIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Doktora Programıen_US
dc.descriptionText in Turkish ; Abstract: Turkish and Englishen_US
dc.descriptionIncludes bibliographical references (leaves 142-159)en_US
dc.descriptionxiii, 167 leavesen_US
dc.description.abstractEbeveynleşme ebeveynin çocuğu kendi ebeveyni yerine koyduğu; buna uygun ihtiyaçlarını ve/veya kişisel beklentilerini çocuktan karşılamasını beklediği, kendisine ait rolü ve sorumluluğu çocuğa yüklediği ebeveyn-çocuk arasındaki ilişkide özel bir bozulma olarak tanımlanmaktadır. Baskın, kinci, soğuk, sosyal olarak çekinik, kendine güvenmeyen, sömürülebilir, aşırı bakım verici ve intrusifmüdahaleci şeklinde sekiz kişilerarası problem alanı tanımlanmış ve kişilerarası döngüsel bir model geliştirilmiştir. Evlilik uyumu, evlilik ilişkisinde sıkıntılı farklılıkların, eşler arasındaki gerilim ve kişisel kaygının, evlilik doyumunun, çift uyumunun ve evlilik işlevselliği için önemli konularda fikir birliğinin derecesi olarak tanımlanmıştır. Ebeveynleşmenin kişilerarası problemler ve evlilik uyumu ile ilişkisi gösterilmiştir. Araştırmanın amacı ebeveynleşme ve evlilik uyumu arasındaki ilişkide kişilerarası döngüsel modelin aracı etkisinin değerlendirilmesidir. Araştırmada nicel ve nitel yöntem kullanılmıştır. Nicel çalışmaya 368 evli katılımcı ve nitel çalışmaya 7 evli katılımcı katılmıştır. Araştırmanın nicel kısmında kullanılan ölçekler Filial Sorumluluk Envanteri-Yetişkin Formu, Çift Uyum Ölçeği ve Kişilerarası Problemler Envanteri’dir. Nicel çalışmanın sonuçlarına göre ebeveynleşme ve evlilik uyumu ile çift fikir birliği arasındaki ilişkide baskın-kontrolcü ve aşırı fedakar kişilerarası problemin aracı etkisinin olduğu gösterilmiştir. Ebeveynleşme ve duyguların ifadesi arasındaki ilişkide ise aşırı fedakar kişilerarası problemin aracı etkisi olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte çocukluk çağında ebeveynleri boşanan kişilerin ebeveynleri boşanmayan kişilere göre ebeveynleşme düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Çocukluk çağında ailesinin gelir düzeyini düşük algılayan katılımcıların yüksek algılayan katılımcılara göre ebeveynleşme düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Nitel çalışmadan elde edilen bulguların nicel çalışma sonuçlarını desteklediği, ebeveynleşme kavramının anlaşılmasına katkı sağladığı, literatürle uyumlu ve farklılaşan önemli yanları ortaya çıkardığı düşünülmüştür. Elde edilen bulgulara göre ebeveynleşme yaşantısına özgü terapi tekniklerinin geliştirilmesi, ebeveynleşme açısından risk altında olan çocuk ve ergenlere yönelik koruyucu çalışmaların yapılması, ebeveynlere yönelik bilgilendirme ve seminer çalışmalarının düzenlenmesi ile ebeveynleşme kavramının kültürlerarası çalışmalarla değerlendirilmesi önerilmiştir.en_US
dc.description.abstractParentification is defined as a special deterioration in the relationship between the parent-child in which parents put child in their parent’s position, expect from child to meet their needs and expectations and they impose their role and reponsibility on the child. Eight interpersonal problems which are domineering, vindictive, cold, socially avoidant, nonassertive, exploitable, overly nurturant and intrusive were defined in the interpersonal circumplex model. Marital adjustment is defined as the degree of troublesome marital differences, interpersonal tension and personal anxiety, marital satisfaction, dyadic cohesion, consensus on matters of importance to marital functioning. The relationship between parentification, interpersonal problems and marital adjustment has been showed. The aim of the study is to examine the mediation effect of interpersonal problems in the relationship between parentification and marital adjustment. Quantitative and qualitative methods were used in the research. 368 married participants were included in quantitative study and 7 married participants were included in qualitative study. Filial Responsibility Scale- Adult Version, The Dyadic Adjustment Scale and Inventory of Interpersonal Problems were used in quantitative study. Results showed that there is a mediation effect of domineering-controlling and self-sacrificing interpersonal problems in the relationshiop between parentification and marital adjustment, dyadic consensus. The mediation effect of self-sacrificing interpersonal problem in the relationshiop between parentification and affectional expression was found. It was found that the level of parentification of participants whose parents divorced in childhood was higher than those whose parents did not divorce. Also it was found that the participants who perceived their family's income level as low in childhood had higher levels of parentification than those who perceived high. It is thought that the findings obtained from the qualitative study support the quantitative study results, contribute to the understanding of the concept of parenting, and reveal important aspects that are compatible and differentiated with the literature. It was suggested that therapy techniques specific to parentification could be developed, protective studies for children and adolescents at risk in terms of parenting should be arranged, seminars and informative studies for parents should be organized and the concept of parentificaiton could be evaluate through intercultural studies.en_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşmeen_US
dc.description.tableofcontentsKişilerarası Döngüsel Modelen_US
dc.description.tableofcontentsEvlilik Uyumuen_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme, Kişilerarası Davranış Problemleri ve Evlilik Uyumu İlişkisini Değerlendiren Çalışmalaren_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme, Kişilerarası Problemler ve Çift Uyumu Arasındaki İlişkileren_US
dc.description.tableofcontentsAraştırma Sorularına Göre Bağımsız Gruplar T-Testi Analizleri ve Tek Yönlü Varyans Analizien_US
dc.description.tableofcontentsÇift Uyumu ve Alt Boyutları Üzerinde Ebeveynleşme ve Kişilerarası Problemlerin Etkisinin Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Hiyerarşik Regresyon Analizlerien_US
dc.description.tableofcontentsÇift Uyumu Üzerinde Ebeveynleşme ve Kişilerarası Problemlerin Etkisinin Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Hiyerarşik Regresyon Analizien_US
dc.description.tableofcontentsÇift Doyumu Üzerinde Ebeveynleşme ve Kişilerarası Problemlerin Etkisinin Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Hiyerarşik Regresyon Analizien_US
dc.description.tableofcontentsÇiftlerin Bağlılığı Üzerinde Ebeveynleşme ve Kişilerarası Problemlerin Etkisinin Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Hiyerarşik Regresyon Analizien_US
dc.description.tableofcontentsÇift Fikir Birliği Üzerinde Ebeveynleşme ve Kişilerarası Problemlerin Etkisinin Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Hiyerarşik Regresyon Analizien_US
dc.description.tableofcontentsDuyguların İfadesi Üzerinde Ebeveynleşme ve Kişilerarası Problemlerin Etkisinin Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Hiyerarşik Regresyon Analizien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ve Çift Uyumu Arasındaki İlişkide Kişilerarası Problemlerin Aracı Rolünün Değerlendirilmesine İlişkin Yapılan Aracı Etki Analizlerien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile Çift Uyumu Arasındaki İlişkide Baskın-Kontrolcü ve Aşırı Fedakar Kişilerarası Problemlerin Aracı Rolünün İncelenmesien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile Çift Fikir Birliği Arasındaki İlişkide BaskınKontrolcü ve Aşırı Fedakar Alt Boyutlarının Aracı Rolünün İncelenmesien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile Çift Doyumu Arasındaki İlişkide Baskın-Kontrolcü ve Aşırı Fedakar Alt Boyutların Aracı Rolünün İncelenmesien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile Duyguların İfadesi Arasındaki İlişkide BaskınKontrolcü ve Aşırı Fedakar Alt Boyutlarının Aracı Rolünün İncelenmesien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile Çiftlerin Bağlılığı Arasındaki İlişkide BaskınKontrolcü ve Aşırı Fedakar Alt Boyutlarının Aracı Rolünün İncelenmesien_US
dc.description.tableofcontentsNitel Çalışma Veri Analizien_US
dc.description.tableofcontentsNitel Çalışma: Derinlemesine Mülakat Sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsYetişkin Rolü Üstlenmek (Ebeveynleşme)en_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşmeye İlişkin Duygularen_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşmenin Etkilerien_US
dc.description.tableofcontentsYetişkin Rolünün Devamlılığıen_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşmeye Yol Açan Faktörleren_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşmenin Şiddetini Etkileyen Durumlaren_US
dc.description.tableofcontentsGeçmişte Yetişkin Rolü Üstlenmeyi Pekiştiren Destekleren_US
dc.description.tableofcontentsAdalet Algısıen_US
dc.description.tableofcontentsYetişkin Rolü Üstlenen Başka Çocukların Varlığı, Çevre ve Kültürün Desteklemesien_US
dc.description.tableofcontentsEvlilik Uyumuen_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşmenin Etkilerini Dönüştürmede Dışarıdan Alınan Yardımlaren_US
dc.description.tableofcontentsDemografik Değişkenler ve Ebeveynleşme Arasındaki İlişkinin Nicel ve Nitel Bulgularla Değerlendirilmesien_US
dc.description.tableofcontentsHiyerarşik Regresyon Analiz Sonuçlarının Nitel Bulgularla Birlikte Değerlendirilmesien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile Evlilik Uyumu ve Alt Boyutları Arasındaki İlişkide BaskınKontrolcü ve Aşırı Fedakar Kişilerarası Problemlerin Aracı Etkilerinin Nicel ve Nitel Bulgularla Birlikte Değerlendirilmesien_US
dc.description.tableofcontentsNitel Bulguların Nicel Bulgular ve Literatür ile Karşılaştırılması ve Değerlendirilmesien_US
dc.description.tableofcontentsÖrneklemin yaş ve evlilik süresinin (ay olarak) ortalama ve standart sapmasıen_US
dc.description.tableofcontentsÖrneklemin cinsiyet, yaşanılan il-ilçe, işte çalışma durumu, eğitim düzeyi, eşin eğitim düzeyi, gelir düzeyi, çocuklukta ebeveynlerin kronik ve psikolojik rahatsızlığı, boşanma, ebeveynin gelir düzeyi, kardeşin varlığı, sayısı ve sıralamasınınen_US
dc.description.tableofcontentsDeğişkenlere ait çarpıklık ve basıklık değerlerien_US
dc.description.tableofcontentsAraştırma değişkenleri arasındaki pearson korelasyon katsayıları ve araştırma değişkenlerinin ortalama ve standart sapma değerlerien_US
dc.description.tableofcontentsÇocukluk çağında ebeveynin kronik fiziksel rahatsızlığının olup olmamasına göre ebeveynleşme puanlarının karşılaştırıldığı bağımsız gruplar t-testi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsÇocukluk çağında ebeveynin kronik psikolojik rahatsızlığının olup olmamasına göre ebeveynleşme puanlarının karşılaştırıldığı bağımsız gruplar t-testi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsKardeşin olup olmamasına göre ebeveynleşme puanlarının karşılaştırıldığı bağımsız gruplar t-testi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsEn büyük çocuk olup olmamaya göre ebeveynleşme puanarının karşılaştırıldığı bağımsız gruplar t-testi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsÇocukluk çağında ebeveynlerin boşanmış olup olmama durumuna göre ebeveynleşme puanlarının karşılaştırıldığı bağımsız gruplar t-testi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsCinsiyete göre duyguların ifadesi alt boyut puanlarının karşılaştırıldığı bağımsız gruplar t-testi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsÇocukluk çağında ailenin gelir düzeyine göre ebeveynleşme puanlarının karşılaştırıldığı tek yönlü varyans analizi sonucuen_US
dc.description.tableofcontentsÇift uyumu üzerinde ebeveynleşme ve kişilerarası problemlerin etkisinin değerlendirilmesine ilişkin yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsÇift doyumu üzerinde ebeveynleşme ve kişilerarası problemlerin etkisinin değerlendirilmesine ilişkin yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsÇiftlerin bağlılığı üzerinde ebeveynleşme ve kişilerarası problemlerin etkisinin değerlendirilmesine ilişkin yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsÇift fikir birliği üzerinde ebeveynleşme ve kişilerarası problemlerin etkisinin değerlendirilmesine ilişkin yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsDuyguların ifadesi üzerinde ebeveynleşme ve kişilerarası problemlerin etkisinin değerlendirilmesine ilişkin yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsNitel çalışma ana kategorileri ve alt kategorilerien_US
dc.description.tableofcontentsKişilerarası döngünün erken temsili (Interpersonal Circle (IPC)en_US
dc.description.tableofcontentsKişilerarası Döngüsel Modelen_US
dc.description.tableofcontentsMillon Çok Yönlü Klinik Envanter ve Kişilik Bozukluğunun Değerlendirilmesi ölçeklerine göre kişilik bozukluklarının kişilerarası döngüsel düzlem üzerindeki konumlarıen_US
dc.description.tableofcontentsKişilik inanışlarının kişilerarası döngüsel düzlem üzerindeki konumlarıen_US
dc.description.tableofcontentsAraştırmanın aracı etki modelien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile çift uyumu arasındaki ilişkinin kişilerarası problemlerin baskın-kontrolcü ve aşırı fedakar alt boyutları aracılığıyla açıklandığı paralel çoklu aracı değişken analizien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile çift fikir birliği arasındaki ilişkinin baskın-kontrolcü ve aşırı fedakar alt boyutları aracılığıyla açıklandığı paralel çoklu aracı değişken analizien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile çift doyumu arasındaki ilişkinin baskın-kontrolcü ve aşırı fedakar alt boyutları aracılığıyla açıklandığı paralel çoklu aracı değişken analizien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile duyguların ifadesi arasındaki ilişkinin baskın-kontrolcü ve aşırı fedakar alt boyutları aracılığıyla açıklandığı paralel çoklu aracı değişken analizien_US
dc.description.tableofcontentsEbeveynleşme ile çiftlerin bağlılığı arasındaki ilişkinin baskın-kontrolcü ve aşırı fedakar alt boyutları aracılığıyla açıklandığı paralel çoklu aracı değişken analizien_US
dc.identifier.citationYola Çetin, İ. (2023). Kişilerarası döngüsel modelin ebeveynleşme ve evlilik uyumu arasındaki ilişkide aracı etkisinin değerlendirilmesi. İstanbul: Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11729/5701
dc.institutionauthorYola Çetin, İremen_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherIşık Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/*
dc.subjectEbeveynleşmeen_US
dc.subjectKişilerarası döngüsel modelen_US
dc.subjectEvliliken_US
dc.subjectParentificationen_US
dc.subjectInterpersonal circumplex modelen_US
dc.subjectMarital adjustmenten_US
dc.subject.lccHQ755.85 .C48 2023
dc.subject.lcshParentification.en_US
dc.subject.lcshParenthood -- Psychological aspects.en_US
dc.subject.lcshParent and child -- Psychological aspects.en_US
dc.subject.lcshMan-woman relationships.en_US
dc.subject.lcshInterpersonal relations.en_US
dc.subject.lcshInterpersonal conflict.en_US
dc.subject.lcshCommunication in marriage.en_US
dc.titleKişilerarası döngüsel modelin ebeveynleşme ve evlilik uyumu arasındaki ilişkide aracı etkisinin değerlendirilmesien_US
dc.title.alternativeInvestigation of the mediation role of interpersonal circumplex model in the relationship between parentification and marital adjustmenten_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Kisilerarasi_dongusel_modelin_ebeveynlesme_ve_evlilik_uyumu_arasindaki_iliskide_araci_etkisinin_degerlendirilmesi.pdf
Boyut:
6.02 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
DoctoralThesis
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu