Klinik altı otistik özellikler ve psikotik deneyimler ile zihin kuramı arasındaki ilişkide yürütücü işlevlerin rolünün incelenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0001-6658-5468
dc.contributor.advisorYıldırım, Elifen_US
dc.contributor.authorErer, Simge Eceen_US
dc.contributor.otherIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programıen_US
dc.contributor.otherIşık University, School of Graduate Studies, Master’s Program in Clinical Psychologyen_US
dc.date.accessioned2025-08-07T10:38:33Z
dc.date.available2025-08-07T10:38:33Z
dc.date.issued2025-07-01
dc.departmentIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programıen_US
dc.departmentIşık University, School of Graduate Studies, Master’s Program in Clinical Psychologyen_US
dc.descriptionText in Turkish ; Abstract: Turkish and Englishen_US
dc.descriptionIncludes bibliographical references (leaves 62-100)en_US
dc.descriptionxiii, 125 leavesen_US
dc.description.abstractSosyal bilişin temel unsurlarından biri olan zihin kuramı, bireylerin diğer insanların duygularını, düşüncelerini ve amaçlarını içeren zihinsel süreçlerini anlama yeteneğini ifade etmektedir. Bu yetenek, bireylerin günlük yaşamda diğer insanlarla sağlıklı ve etkili sosyal ilişkiler kurabilmeleri açısından oldukça önemlidir. Klinik altı otistik özelliklerin ve psikotik deneyimlerin zihin kuramını nasıl etkilediği hakkında çelişkili sonuçlar bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, klinik altı otistik özellikler ve psikotik deneyimler ile zihin kuramı arasındaki ilişkide yürütücü işlevler ve bilişsel esnekliğin rolünün incelenmesidir. Çalışmaya 18-45 yaş arasında 125 (66 kadın, 59 erkek) katılmıştır. Toplumda Psişik Yaşantıları Değerlendirme Ölçeği (TPYÖ), Otizm Spektrum Anketi (OSA), Sosyal Biliş Film Testi (SBFT), WMS-R Sayı Menzili Alt Testi, Sözel Akıcılık Testi, İz Sürme Testi ve Stroop Testi Çapa Formu ve Bilişsel Esneklik Envanteri ölçüm araçları kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, yaş ve eğitim durumu ile zihin kuramı arasında anlamlı bir ilişki vardır. Yetişkinlerde klinik altı otistik özellikler azalmış zihin kuramını yordamaktadır. Otizm Spektrum Bozukluğuna özgü sosyal bilişsel işlevlerdeki belirli bozulmaların bu ilişkiyi açıkladığı düşünülmektedir. Klinik altı psikotik deneyimlerin aşırı zihinselleştirmeyi yordamadığı saptanmıştır. Klinik altı otistik özellikler ile azalmış zihinselleştirme arasındaki ilişkide psikotik deneyimlerin düzenleyici etkisi üzerinde yürütücü işlevlerin ve bilişsel esnekliğin düzenleyici etkisi bulunmamaktadır. Bu bulgular, klinik altı özelliklerin altında yatan bilişsel mekanizmaların ve bu özelliklerin sosyal biliş üzerindeki etkilerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.en_US
dc.description.abstractTheory of mind (ToM), a fundamental component of social cognition, refers to the ability to understand others’ mental states, such as their emotions, thoughts, and intentions. This capacity is essential for establishing effective and meaningful social interactions in daily life. However, the literature presents conflicting findings regarding the influence of subclinical autistic traits and psychotic-like experiences on ToM abilities. The present study aimed to investigate the role of executive functions and cognitive flexibility in the relationship between subclinical autistic traits, psychotic-like experiences, and theory of mind. A total of 125 individuals (66 female, 59 male), aged between 18 and 45, participated in the study. The assessment tools used included the Community Assessment of Psychic Experiences (CAPE), Autism Spectrum Quotient (AQ), Movie for the Assessment of Social Cognition (MASC), WMSR Digit Span Subtest, Verbal Fluency Test, Trail Making Test, Stroop Test (Çapa Form), and Cognitive Flexibility Inventory. Findings revealed a significant relationship between ToM performance and both age and educational level. Subclinical autistic traits significantly predicted hypomentalizing in adults, which may be explained by specific impairments in social cognitive functioning associated with Autism Spectrum Disorder. In contrast, psychotic-like experiences did not predict hypermentalizing. Additionally, executive functions and cognitive flexibility did not moderate the relationship between subclinical autistic traits and hypomentalizing. These results contribute to a better understanding of the distinct cognitive mechanisms underlying subclinical traits and their impact on social cognition.en_US
dc.description.tableofcontentsSOSYAL BİLİŞ VE ZİHİN KURAMIen_US
dc.description.tableofcontentsZihin Kuramı Bozulmalarıen_US
dc.description.tableofcontentsOTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU (OSB)en_US
dc.description.tableofcontentsOTİSTİK ÖZELLİKLERen_US
dc.description.tableofcontentsŞİZOFRENİ SPEKTRUM BOZUKLUĞU (SSB)en_US
dc.description.tableofcontentsPSİKOTİK DENEYİMLERen_US
dc.description.tableofcontentsZİHİN KURAMINI ÖLÇME YÖNTEMLERİen_US
dc.description.tableofcontentsOSB, OTİSTİK ÖZELLİKLER, SSB, PSİKOTİK DENEYİMLER VE AŞIRI, AZALMIŞ ZİHİNSELLEŞTİRMEen_US
dc.description.tableofcontentsYÜRÜTÜCÜ İŞLEVLER VE BİLİŞSEL ESNEKLİKen_US
dc.identifier.citationErer, S. E. (2025). Klinik altı otistik özellikler ve psikotik deneyimler ile zihin kuramı arasındaki ilişkide yürütücü işlevlerin rolünün incelenmesi. İstanbul: Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11729/6593
dc.institutionauthorErer, Simge Eceen_US
dc.institutionauthorid0000-0001-6658-5468
dc.language.isotren_US
dc.publisherIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectZihin kuramıen_US
dc.subjectKlinik altı otistik özellikleren_US
dc.subjectKlinik altı psikotik deneyimleren_US
dc.subjectYürütücü işlevleren_US
dc.subjectBilişsel esnekliken_US
dc.subjectTheory of Mind (ToM)en_US
dc.subjectSubclinical psychotic-like experiencesen_US
dc.subjectSubclinical autistic traitsen_US
dc.subjectExecutive functionsen_US
dc.subjectCognitive flexibilityen_US
dc.titleKlinik altı otistik özellikler ve psikotik deneyimler ile zihin kuramı arasındaki ilişkide yürütücü işlevlerin rolünün incelenmesien_US
dc.title.alternativeExamining the role of executive functions in the relationship between subclinical autistic traits, psychotic-like experiences, and theory of minden_US
dc.typeMaster Thesisen_US
dspace.entity.typePublicationen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Klinik_alti_otistik_ozellikler_ve_psikotik_deneyimler_ile_zihin_kurami_arasindaki_iliskide_yurutucu_islevlerin_rolunun_incelenmesi.pdf
Boyut:
1.62 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu