Öz düzenleyici model kapsamında transdiagnostik yapıların hipertansiyon ve diyabet hastalarında değerlendirilmesi: başa çıkma ve duygu düzenlemenin aracı rolü

dc.authorid0000-0001-9140-7567
dc.authorid0000-0001-9140-7567en_US
dc.contributor.advisorAkçinar, Bernaen_US
dc.contributor.authorErbay Erşen, Merveen_US
dc.contributor.otherIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Doktora Programıen_US
dc.date.accessioned2023-10-16T16:01:40Z
dc.date.available2023-10-16T16:01:40Z
dc.date.issued2023-08-23
dc.departmentIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Doktora Programıen_US
dc.descriptionText in Turkish ; Abstract: Turkish and Englishen_US
dc.descriptionIncludes bibliographical references (leaves 108-129)en_US
dc.descriptionxiii, 144 leavesen_US
dc.description.abstractBu araştırma, kronik hastalık tanılı kişilerin, hastalık temsillerinin duygu düzenleme, başa çıkma stilleri ve olumsuz ruh sağlığı sonuçları ile ilişkisini Öz Düzenleyici Model çerçevesinde incelemektedir. Araştırmanın temel amaçları, kişilerin algıladıkları hastalık tehdidi ile olumsuz ruh sağlığı sonuçları arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu ilişkide var olan potansiyel mekanizmaların aracı rolünü test etmektir. Araştırmaya diyabet, hipertansiyon ve diyabet hipertansiyon eş tanısı bulunan 307 kişi (207 kadın, 100 erkek) katılmıştır. Ayrıca, araştırmanın katılımcılarından oluşan küçük bir örneklem ile yarı yapılandırılmış görüşmelerden oluşan bir nitel çalışma uygulanmıştır. Araştırmada katılımcılara Sosyodemografik Özellikler ve Veri Formu, Kısa Yeti yitimi Anketi, Kısa Hastalık Algısı Ölçeği, Stresli Durumlarla Başa Çıkma Envanteri- Kısa Form, Duygu Düzenleme Anketi ve Kısa Semptom Envanteri Depresyon, Anksiyete, Somatizasyon alt ölçekleri uygulanmıştır. Başa çıkma ve duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolünün sınandığı yol analizi modeli R Studio programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, katılımcıların hastalık temsilleri puanı depresyon, anksiyete ve somatizasyon belirtilerini yordamaktadır. Katılımcıların hastalıklarına dair algıladıkları tehdit arttıkça depresyon anksiyete ve somatizasyon belirtileri de şiddetlenmektedir. Yol analizi bulguları, hastalık temsilleri ile depresyon ve anksiyete belirtileri arasında duygu odaklı ve çözüm odaklı başa çıkmanın aracı rolünü göstermektedir. Araştırmanın nitel analiz aşamasında ise, yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen veriler ise Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Görüşmelerden elde edilen bulgulara göre üç ana tema ortaya çıkmıştır. Bu temalar “Tanıdan sonra hasta kimliği”,“Psikososyal zorluklar ve destek kaynakları”, “Sağlık sistemi içinde diyabet tanılı olmak” şeklindedir. Nicel ve nitel analizlerden elde edilen bulgular, diyabet ve/veya hipertansiyon tanılı kişilerde Öz Düzenleyici Model ’in temel çerçevesini doğrulamaktadır. Diyabet ve hipertansiyon hastalarının olumsuz sağlık sonuçlarının kontrol altına alınması ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesinde, hastalık temsilleri ve başa çıkma stratejilerinin göz önünde bulundurulması önerilmiştir.en_US
dc.description.abstractWithin the framework of the Self-Regulatory Model, this study investigates the relationships between illness representations and emotion regulation, coping mechanisms, and adverse mental health outcomes for people with chronic illness. The research aims to examine how perceived illness threats affect mental health outcomes and determine if there are any mechanisms that mediate this relationship. A total of 307 individuals (207 women and 100 men) with diabetes, hypertension, and diabeteshypertension co-diagnosis took part in the study. In addition, a qualitative study was conducted with a limited sample of participants using semi-structured interviews. The participants also completed the Inventory for Coping with Stressful Situations, the Emotion Regulation Questionnaire, the Sociodemographic Characteristics and Data Form, the Brief Symptom Inventory Depression, Anxiety, and Somatization subscales, and the Brief Illness Perception Scale. The path analysis model, which investigated the mediation role of coping and emotion regulation, was implemented using the R Studio. According to the findings, participants' illness representations predict depression, anxiety, and somatization symptoms. As the participants' perceived threat of their illness worsens, depression, anxiety, and somatization symptoms also worsen. Path analysis findings suggest the mediating role of emotion-focused and problem-focused coping between illness representations and depression and anxiety symptoms. To analyze the data from semi-structured interviews, the Interpretative Phenomenological Analysis (IPA) approach was used. Based on the data obtained from the interviews, three main themes were identified. These themes are “Patient identity after diagnosis”, “Psychosocial challenges and sources of support”, and “Being a diabetic patient in the health care system”. The results of the quantitative and qualitative analyzes confirm the framework of the Self- Regulatory Model in people diagnosed with diabetes and/or hypertension. To improve the quality of life for patients with diabetes and hypertension, it is important to consider their illness representations and coping strategies in order to control negative health outcomes.en_US
dc.description.tableofcontentsKronik Fiziksel Hastalıkların Psikososyal Değişkenler Açısından İncelenmesien_US
dc.description.tableofcontentsDiyabeten_US
dc.description.tableofcontentsEpidemiyolojisien_US
dc.description.tableofcontentsDiyabet Tiplerien_US
dc.description.tableofcontentsTip 1 Diyabet (T1D)en_US
dc.description.tableofcontentsTip 2 Diyabet (T2D)en_US
dc.description.tableofcontentsDiyabet Komplikasyonlarıen_US
dc.description.tableofcontentsHipertansiyonen_US
dc.description.tableofcontentsEpidemiyolojisi ve Sınıflandırılmasıen_US
dc.description.tableofcontentsHipertansiyonun Komplikasyonlarıen_US
dc.description.tableofcontentsKronik Hastalıklar ve Olumsuz Ruhsal Sağlık Sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsAraştırmanın Teorik Çerçevesi: Öz Düzenleyici Model (ÖDM)en_US
dc.description.tableofcontentsHastalık Temsilleri: Tanımı ve Olumsuz Sağlık Sonuçları ile İlişkisien_US
dc.description.tableofcontentsHastalık Temsillerini Ortaya Çıkmasında Etkili Olan Faktörleren_US
dc.description.tableofcontentsÖz Düzenleyici Model’de Başa Çıkma: Tanım ve Olumsuz Sağlık Sonuçları ile İlişkisien_US
dc.description.tableofcontentsÖz Düzenleyici Model’de Duygu Düzenleme: Tanımı ve Olumsuz Sağlık Sonuçları ile İlişkisien_US
dc.description.tableofcontentsBilişsel Yeniden Değerlendirme, Bastırma ve Sağlık Sonuçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsDepresyonen_US
dc.description.tableofcontentsAnksiyeteen_US
dc.description.tableofcontentsSomatizasyonen_US
dc.description.tableofcontentsAraştırmanın Amacı: Kronik Hastalık Deneyiminde Psikososyal Faktörlerin Nitel ve Nicel Yöntemlerle Değerlendirilmesien_US
dc.description.tableofcontentsKatılımcılara Ulaşma ve Veri Toplama Prosedürüen_US
dc.description.tableofcontentsNicel Veri Toplama Araçlarıen_US
dc.description.tableofcontentsSosyodemografik Özellikler ve Bilgi Formu (EK B)en_US
dc.description.tableofcontentsKısa Yeti Yitimi Anketi (KYYA) (EK C)en_US
dc.description.tableofcontentsStresli Durumlarla Başa Çıkma Envanteri 21- Kısa Form (SDBÇE21) (EK D)en_US
dc.description.tableofcontentsKısa Semptom Envanteri (KSE) (EK E)en_US
dc.description.tableofcontentsDuygu Düzenleme Anketi (DDA) (EK F)en_US
dc.description.tableofcontentsKısa Hastalık Algısı Ölçeği (KHAÖ) (EK G)en_US
dc.description.tableofcontentsNitel Aşamada Uygulanan Yöntem ve Süreçen_US
dc.description.tableofcontentsNitel Araştırmanın Modeli ve Metodolojik Arka Planıen_US
dc.description.tableofcontentsNitel Araştırmanın Örneklemien_US
dc.description.tableofcontentsNitel Araştırmalarda Refleksiviteen_US
dc.description.tableofcontentsNicel Çalışma Veri Analizien_US
dc.description.tableofcontentsPsikometrik ve Betimleyici Analizleren_US
dc.description.tableofcontentsVeri Toplama Araçlarının İç Tutarlılık Katsayılarıen_US
dc.description.tableofcontentsKatılımcıların Demografik ve Hastalık Süreçleri Özelliklerien_US
dc.description.tableofcontentsSosyodemografik Özellikler, Katılımcıların Hastalık Verileri ve Araştırma Değişkenlerine Göre Grupların Karşılaştırılmasıen_US
dc.description.tableofcontentsAraştırma Değişkenleri Arasındaki İlişkileren_US
dc.description.tableofcontentsAraştırma Hipotezinin Test Edilmesine Dair Yol Analizi Bulgularıen_US
dc.description.tableofcontentsNitel Çalışma Verilerinin Bulgularıen_US
dc.description.tableofcontentsAna Tema 1: Tanıdan Sonra Hastalık Kimliğien_US
dc.description.tableofcontentsAna Tema 2: Psikososyal Uyum Ve Zorluklaren_US
dc.description.tableofcontentsAna Tema 3: Sağlık Sistemi İçinde T1D Tanılı Olmaken_US
dc.identifier.citationErbay Erşen, M. (2023). Öz düzenleyici model kapsamında transdiagnostik yapıların hipertansiyon ve diyabet hastalarında değerlendirilmesi: başa çıkma ve duygu düzenlemenin aracı rolü. İstanbul: Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11729/5752
dc.institutionauthorErbay Erşen, Merveen_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherIşık Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/*
dc.subjectÖz Düzenleyici Modelen_US
dc.subjectHastalık temsillerien_US
dc.subjectKronik hastalıklaren_US
dc.subjectSelf -Regulatory Modelen_US
dc.subjectIllness representationsen_US
dc.subjectChronic illnessesen_US
dc.titleÖz düzenleyici model kapsamında transdiagnostik yapıların hipertansiyon ve diyabet hastalarında değerlendirilmesi: başa çıkma ve duygu düzenlemenin aracı rolüen_US
dc.title.alternativeThe assessment of the transdiagnostic factors within the self-regulatory model in hypertensive and diabetic patients: the mediating role of coping and emotion regulationen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US
dspace.entity.typePublication

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
Oz_duzenleyici_model_kapsaminda_transdiagnostik_yapilarin_hipertansiyon_ve_diyabet_hastalarinda_degerlendirilmesi_basa_cikma_ve_duygu_duzenlemenin_araci_rolu.pdf
Boyut:
2.68 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
DoctoralThesis
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.44 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama: