Risk alma davranışı, ödül duyarlılığı ve siklotimik/irritabl mizacın bipolar bozukluk belirtileri ve kronotip arasındaki ilişkide aracı rolünün araştırılması

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0003-1937-4996
dc.contributor.advisorYılmaz Kafalı, Helinen_US
dc.contributor.authorDemircioğlu, İrem Suen_US
dc.contributor.otherIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programıen_US
dc.contributor.otherIşık University, School of Graduate Studies, Master’s Program in Clinical Psychologyen_US
dc.date.accessioned2025-06-16T12:17:13Z
dc.date.available2025-06-16T12:17:13Z
dc.date.issued2025-04-30
dc.departmentIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programıen_US
dc.departmentIşık University, School of Graduate Studies, Master’s Program in Clinical Psychologyen_US
dc.descriptionText in Turkish ; Abstract: Turkish and Englishen_US
dc.descriptionIncludes bibliographical references (leaves 66-87)
dc.descriptionxii, 102 leavesen_US
dc.description.abstractBu araştırmada, sağlıklı popülasyonda bipolar bozukluk (BB) riski ile kronotip arasındaki ilişkide, ödül duyarlılığı, risk alma davranışı ve siklotimik/irritabl mizacın aracılık rolleri incelenmiştir. Çalışmaya, BB veya başka herhangi bir psikiyatrik tanısı bulunmayan, Türkiye’de üniversite öğrenimi gören ve çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden, 18-24 yaş aralığındaki 244 birey (61.1% (n=149) kadın) dahil edilmiştir. Veriler, yüz yüze ve çevrim içi olmak üzere iki aşamada toplanmıştır. Katılımcılara bilgisayar ortamında Ödül için Efor Sarf Etme Görevi ve Modifiye Balon Analog Risk Testi uygulanmış, ardından Sabahçıl-Akşamcıl Testi, Duygudurum Bozuklukları Ölçeği (DBÖ), TEMPS-A Mizaç Ölçeği’nin Siklotimik ve İrritabl alt boyutları, Davranışsal İnhibisyon Sistemi/Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği ve BARRATT Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu doldurtulmuştur. Katılımcıların yaş ortalaması 21.23±1.59’dur. Kronotip dağılımı incelendiğinde, sabahçıl tipte 27 kişi (%11.1), ara tipte 152 kişi (%62.3) ve akşamcıl tipte 65 kişi (%26.6) yer almaktadır. Kronotip ve DBÖ ile ölçülen BB riski arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (r=-0.025, p>0.05). Kronotip gruplarına göre DBÖ ile ölçülen BB riski açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır (F=0.373, p=0.689). Dürtüsellik düzeyleri arttıkça DBÖ ile ölçülen BB riski de artış göstermektedir (r=0.350, p<0.001). Ayrıca, irritabl mizaç ve DBÖ ile ölçülen BB riski arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir (r=0.149, p=0.018). Sonuç olarak, kronotip ve DBÖ ile ölçülen BB riski arasında bir ilişki saptanmamıştır. Ancak irritabl mizaç, dürtüsellik gibi faktörlerin DBÖ ile ölçülen BB riski ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Bu bulgunun, örneklemin klinik düzeyde BB belirtileri göstermeyen sağlıklı bireylerden oluşmasıyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bulgular, hem BB riski ile kronotip arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılabilmesi hem de BB riskiyle ilişkili psikolojik ve davranışsal faktörlerin belirlenebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu göstermektedir.en_US
dc.description.abstractThis study examined the mediating roles of reward sensitivity, risk-taking behavior, and cyclothymic/irritable temperament in the relationship between bipolar disorder (BD) risk and chronotype in a healthy population. The study included 244 individuals (61.1% (n=149) female), aged 18–24, who were university students in Turkey without a diagnosis of BD or any other psychiatric disorder and who voluntarily agreed to participate. Data were collected in two phases: face-to-face and online. Participants first completed the Effort Expenditure for Rewards Task and the Modified Balloon Analogue Risk Task via computer, followed by the Morningness-Eveningness Questionnaire, the Mood Disorder Questionnaire (MDQ), the cyclothymic and irritable subscales of the TEMPS-A Temperament Scale, the Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation System Scale, and the Short Form of the BARRATT Impulsiveness Scale. The mean age of participants was 21.23±1.59. Examination of chronotype distribution revealed that 27 participants (11.1%) were morning-type, 152 (62.3%) were intermediate-type, and 65 (26.6%) were evening-type. No significant relationship was found between chronotype and BD risk as measured by the MDQ (r=-0.025, p>0.05). No significant difference was found in BD risk as measured by the MDQ between chronotype groups (F=0.373, p=0.689). As impulsivity levels increased, BD risk as measured by the MDQ also increased (r=0.350, p<0.001). Additionally, a significant and positive correlation was found between irritable temperament and BD risk as measured by the MDQ (r=0.149, p=0.018). In conclusion, no relationship was identified between chronotype and BD risk as measured by the MDQ. However, factors such as irritable temperament and impulsivity were observed to be significantly associated with BD risk as measured by the MDQ. This finding may be attributed to the fact that the sample consisted of healthy individuals who did not exhibit clinical levels of BD symptoms. These findings indicate the need for further research to better understand the relationship between chronotype and BD risk, as well as to identify psychological and behavioral factors associated with BD vulnerability.en_US
dc.description.tableofcontentsBİPOLAR BOZUKLUKen_US
dc.description.tableofcontentsBB Prodromuen_US
dc.description.tableofcontentsBB İçin Risk ve Klinik Olarak Çok Yüksek Risken_US
dc.description.tableofcontentsGenel Popülasyonda BB Belirtilerien_US
dc.description.tableofcontentsKRONOTİPen_US
dc.description.tableofcontentsSabahçıl Kronotipen_US
dc.description.tableofcontentsAkşamcıl Kronotipen_US
dc.description.tableofcontentsSİKLOTİMİK/İRRİTABL MİZAÇen_US
dc.description.tableofcontentsRİSK ALMA DAVRANIŞIen_US
dc.description.tableofcontentsÖDÜL DUYARLILIĞIen_US
dc.description.tableofcontentsDAS Modelien_US
dc.description.tableofcontentsDEĞİŞKENLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERLE İLGİLİ YAPILMIŞ ARAŞTIRMALARen_US
dc.description.tableofcontentsKronotip ve BB Belirtilerien_US
dc.description.tableofcontentsKronotip ve Siklotimik/İrritabl Mizaçen_US
dc.description.tableofcontentsKronotip ve Risk Alma Davranışıen_US
dc.description.tableofcontentsKronotip ve Ödül Duyarlılığıen_US
dc.description.tableofcontentsBB Belirtileri ve Ödül Duyarlılığıen_US
dc.description.tableofcontentsBB Belirtileri ve Risk Alma Davranışıen_US
dc.description.tableofcontentsBB Belirtileri ve Siklotimik/İrritabl Mizaçen_US
dc.description.tableofcontentsBB Belirtileri, Kronotip ve Siklotimik/İrritabl Mizaçen_US
dc.identifier.citationDeğirmenci, İ. S. (2025). Risk alma davranışı, ödül duyarlılığı ve siklotimik/irritabl mizacın bipolar bozukluk belirtileri ve kronotip arasındaki ilişkide aracı rolünün araştırılması. İstanbul: Işık Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11729/6442
dc.institutionauthorDemircioğlu, İrem Suen_US
dc.institutionauthorid0000-0003-1937-4996
dc.language.isotren_US
dc.publisherIşık Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsüen_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectKronotipen_US
dc.subjectBipolar riskien_US
dc.subjectMizaçen_US
dc.subjectÖdül duyarlılığıen_US
dc.subjectRisk almaen_US
dc.subjectChronotypeen_US
dc.subjectBipolar risken_US
dc.subjectTemperamenten_US
dc.subjectReward sensitivityen_US
dc.subjectRisky behavioren_US
dc.titleRisk alma davranışı, ödül duyarlılığı ve siklotimik/irritabl mizacın bipolar bozukluk belirtileri ve kronotip arasındaki ilişkide aracı rolünün araştırılmasıen_US
dc.title.alternativeInvestigation of the mediating role of risktaking behavior, reward sensitivity, and cyclothymic/irritable temperament in the relationship between bipolar disorder symptoms and chronotypeen_US
dc.typeMaster Thesisen_US
dspace.entity.typePublicationen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
Risk_alma_davranisi_odul_duyarliligi_ve_siklotimik_irritabl_mizacin_bipolar_bozukluk_belirtileri_ve_kronotip_arasindaki_iliskide_araci_rolunun_arastirilmasi.pdf
Boyut:
4.03 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tez Koleksiyonu